Γέννες τεράτων

Τον καιρό που ακόμα η φούσκα του Χρηματιστηρίου γέμιζε κοπανιστό αέρα, θυμάμαι ότι είχα συναντήσει τουλάχιστον τρεις φίλους ή γνωστούς, που μου είχαν δώσει την κάρτα τους. Ως επαγγελματική ιδιότητα αναγραφόταν: “χρηματοοικονομικός σύμβουλος”.

Σε συζητήσεις μου εκείνης της περιόδου, ένα-δυο χρόνια πριν το μεγάλο μπαμ, είχα ακούσει την περίφημη οπτιμιστική θεωρία του “όλοι μπορούν να κερδίσουν!”. Παρά τις πενιχρές μου γνώσεις γύρω από τα οικονομικά, βάσει κοινής λογικής και ενστίκτου, μου ακουγόταν παράδοξο. Πώς είναι δυνατόν να κερδίζουν όλοι και κανείς να μη χάνει; Ήταν μια ουτοπική υπόσχεση, ανάλογη με εκείνες των οικονομικών “πυραμίδων” που ξεφύτρωσαν σε συνθήκες κρίσης, για να υφαρπάξουν και τις τελευταίες οικονομίες άνεργων, κατεστραμμένων ανθρώπων, χωρίς στον ήλιο μοίρα.

Δυστυχώς, ανάλογα πρόστυχη παγίδα αποτελεί και η συνεχής ή δια βίου (σκεφθείτε τα ισόβια) “εκπαίδευση-επιμόρφωση-κατάρτιση-εξειδίκευση” ή όπως αλλιώς την ονομάζουν ανάλογα με τη μόδα. Όταν δεν επιδοτείται (π.χ. από τον ΟΑΕΔ), και πάλι σημαίνει δυσβάσταχτα έξοδα από ανθρώπους με μηδενικό εισόδημα, με την προοπτική να... Ας πούμε ότι κάποιοι βοηθούνται προσωρινά ―έστω, ότι ανεβαίνει η αυτοεκτίμησή τους γιατί “ασχολούνται με κάτι”, αλλά θα πρέπει να δούμε, να συγκεντρωθούμε στη “μεγάλη εικόνα”.

Όλα τα πτυχία και τα μεταπτυχιακά, όλα τα εκπαιδευτικά προγράμματα, όλα τα σεμινάρια και οι εξειδικεύσεις, κατατείνουν σε μια σκληρή παραδοχή: ότι έχουν χάσει πλήρως την αξία τους! Όχι τη γνωστική, αλλά τη χρηστική-εργασιακή. Έχουν, κατά έναν πολύ εξυπηρετικό τρόπο για την εργοδοσία, καταξεφτιλιστεί, καθώς αντιμετωπίστηκαν ως “λύσεις” για ένα μέλλον συνδεδεμένο με την αγορά (κουτσούρεμα μισθών και δικαιωμάτων, ελαστικές σχέσεις εργασίας, απελευθέρωση απολύσεων), που ήδη στηνόταν και ετοιμαζόταν μεθοδικά, και το οποίο έχει κιόλας φτάσει. Ώρα, λοιπόν, να δούμε στον καθρέφτη: όχι απλά δεν είναι καλύτερο, αλλά αποκαλύπτεται κατά πολύ χειρότερο, σκοτεινότερο, εφιαλτικό. Κυριολεκτικά παρα-μορφωμένο.