Οι χρήσιμες θλίψεις των καιρών

Aναδημοσιεύουμε σήμερα ένα παλαιότερο κείμενό μας, στο πνεύμα των ημερών, από το τεύχος 31 του ηλ. περιοδικού Vakxikon.gr, δεδομένης της συνεχούς χειροτέρευσης των εργασιακών συνθηκών, αλλά και της μεθοδευμένης κοινωνικής αποβλάκωσης:

Η μεγάλη μάζα των ανθρώπων ζει σε ήρεμη απελπισία.

Aυτό που λέμε υποταγή δεν είναι παρά απελπισία.

Η.D. Thoreau

Για “θλίψεις των καταναγκαστικών έργων” που εξαθλιώνουν το προλεταριάτο, έκανε λόγο ο Πωλ Λαφάργκ στο πάντοτε επίκαιρο έργο του “Το δικαίωμα στην τεμπελιά”. Λίγο πιο πάνω στο κείμενο καυτηριάζει: “Δώδεκα ώρες δουλειά τη μέρα! Ιδού το ιδανικό των φιλάνθρωπων και των ηθικολόγων του 18ου αιώνα!” (1).
Ο Αλεξάντρ Χέρτσεν μας το λέει ξεκάθαρα: “Η ζωή κατάντησε ένα παιχνίδι χρηματιστηρίου, τα πάντα μεταμορφώθηκαν σε σαράφικα και εμπορικά καταστήματα: οι δημοσιογραφικές ομάδες των περιοδικών, οι εκλογικές συναθροίσεις, τα σώματα του κοινοβουλίου” (2). Μέσα σ' όλα αυτά αναζητούμε τον άνθρωπο στο πραγματικό ανάστημά του. Όχι, ασφαλώς, εκείνον που ζει “με τη λαθεμένη αντίληψη πως κάποια μοίρα που την ονομάζουν ανάγκη, τον υποχρεώνει να στοιβάζει θησαυρούς που θα τους φάει ο σκόρος και η σκουριά, που θα τους κλέψουν οι ληστές και οι διαρρήκτες” (3).

Αναζητούμε μια ζωή μακριά από την ανοησία, πιο κοντά στη φύση μας. Είναι μια επίπονη αναζήτηση, γεμάτη στερήσεις, για τα τόσο αναγκαία “παραμύθια” των ποιητών που, ακαταπόνητοι, επιμένουν να μας διδάσκουν. Για τα άυλα εκείνα μνημεία του πνεύματος τα οποία, ανάμεσα σε άλλα, μας δείχνουν τον δρόμο “να υπερασπίσουμε τους εαυτούς μας από την εμμονή του κέρδους και του χρήσιμου” (4), που μας σπρώχνει μια ώρα αρχύτερα στην απώλεια και στον θάνατο. Στο βέβαιο τέλος κάθε ονείρου.

**

(1) Paul Lafargue, Το δικαίωμα στην τεμπελιά, Νησίδες, 2001
(2) Νuccio Ordine, H χρησιμότητα του άχρηστου, Άγρα, 2013
(3) Henry David Thoreau, Oυώλντεν, Διεθνής βιβλιοθήκη, 1999
(4) Νuccio Ordine, Ό.π.